Określenie stopnia resursu. Teoria a praktyka

UTB, czyli urządzenia transportu bliskiego to wszelkiego typu urządzenia, których zadaniem jest przemieszczanie ładunków. Najczęściej można spotkać je na placach budowy, ale też w różnego rodzaju halach przemysłowych. Jako że podesty, dźwigniki, żurawie i inne tego typu maszyny poddawane są intensywnej eksploatacji, a ich działanie może mieć wpływ na zdrowie i życie ludzi, ich eksploatacja uregulowana jest stosownymi przepisami prawa.

 Dla wszystkich osób, które w swojej pracy mają z nimi do czynienia, bardzo ważne jest zatem pojęcie resursu. Określa on założony, bezpieczny okres eksploatacji, w czasie którego urządzenie ma gwarancję bezpieczeństwa i pełnej sprawności przy założeniu, iż zachowana jest ciągłość okresowych przeglądów i konserwacji. Okres ten liczony jest liczbą cykli pracy, a także liczbą godzin pracy z obciążeniem nominalnym.

Resurs - regulacje prawne

Jako że istnieje wiele rodzajów urządzeń transportu bliskiego, warto wspomnieć kilka aktów prawnych, które ich dotyczą.

Do najważniejszych z nich należą:

• Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu,
• Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych,
• Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.

Zgodnie z ostatnim z rozporządzeń:

• Eksploatujący, w celu bezpiecznej eksploatacji, zapewnia właściwą obsługę i konserwację UTB.
• Eksploatujący, oddzielnie dla każdego UTB, zakłada i przechowuje dziennik konserwacji prowadzony przez konserwującego, a także rejestruje przebieg eksploatacji UTB na podstawie wymagań zawartych w instrukcji eksploatacji.
• Dziennik konserwacji może być prowadzony w formie elektronicznej.
• Eksploatujący, w przypadku braku rejestracji przebiegu eksploatacji UTB z przyczyn od niego niezależnych, odtwarza go na podstawie aktualnego stanu wiedzy technicznej i dobrej praktyki inżynierskiej.
• Eksploatujący, w przypadku gdy nie jest znany resurs UTB, określa go na podstawie aktualnego stanu wiedzy technicznej i dobrej praktyki inżynierskiej.
• Eksploatujący, w przypadku przekroczenia resursu UTB, przeprowadza ocenę stanu technicznego UTB lub zleca jej przeprowadzenie.

Resurs - praktyka

Jak widać, kilkakrotnie w rozporządzeniu jest mowa o dobrej praktyce inżynierskiej.

Urządzenia Transportu Bliskiego mają zazwyczaj założone cykle i godziny pracy, po przekroczeniu których wymagany jest remont, naprawa bądź wymiana założonych na dany okres, bądź cykli elementów, wielokrotnie zdarza się jednak, że trudno odtworzyć historię urządzenia. Dzieje się tak szczególnie w przypadku urządzeń, dla których nie prowadzono rejestracji eksploatacji. Często dotyczy to urządzeń używanych, których jedyną wizytówką jest wygląd, brak natomiast wcześniejszej historii. W takiej sytuacji dopuszczalne jest oszacowanie resursu w oparciu o datę pierwszej rejestracji oraz prognozowane zużycie, oraz określenie stopnia zużycia (wykorzystania resursu).

Istnieją dwa sposoby obliczenia resursu. Pierwszy z nich opiera się na użyciu dostępnego kalkulatora. Wskaże on, jaki jest resurs danego urządzenia. Jeśli okaże się, że został on praktycznie wykorzystany, należy się liczyć z kosztami przeglądu i naprawy, przywracającymi możliwość dalszej eksploatacji urządzenia.

Drugim sposobem jest powierzenie wykonania resursu profesjonalnej firmie, co jest gwarancją, że zostanie on przeprowadzony solidnie i pozwoli uniknąć problemów związanych z eksploatacją urządzenia.